Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев жорий йилнинг 16 март куни давлат солиқ қўмитасига ташрифи давомида соҳани такомиллаштириш, хусусан солиқ тизимини рақамлаштириш, солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш сифати ва кўламини ошириш, шунингдек, “Солиқчи – кўмакчи” тамойили асосида тадбиркорлар билан бевосита мулоқотга киришиб, уларнинг муаммоларини ўрганиш ва солиқ қонунчилигидаги ўзгаришларни тушунтириш юзасидан бир қатор топшириқлар берганди.
Мазкур топшириқларнинг ижросини таъминлаш, тадбиркорларни солиқ соҳасидаги ўзгариш ва янгиликлар билан таништириш мақсадида 28-29 март кунлари Давлат солиқ қўмитаси раҳбарияти бошчилигида жойларда тадбиркорлар билан учрашувлар ўтказилди. Термиз шаҳри, Шеробод, Қумқўрғон ва Денов туманларида ўтказилган учрашувларда вилоятимизнинг барча туманларидан жами 900 нафардан ортиқ тадбиркорлар иштирок этишди.
Шунингдек, 2022 йилнинг 2-чораги давомида давлат солиқ бошқармаси мутахассислари томонидан вилоятнинг барча шаҳар ва туманларида жами 50 маротаба тадбиркорлар билан бевосита мулоқотлар ўтказилиб, қарийб 8000 та тадбиркорлик субъектларига солиқ қонунчилигига киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар, янгиликлар, автоматлаштирилган ахборот тизимлари ҳақида батафсил маълумот берилди.
Шу ўринда айтиб ўтиш керакки, бугунги кунда Сурхондарё вилоятида 40 мингга яқин тадбиркорлик субъектлари фаолият юритади. Йил бошидан буён “Солиқчи-кўмакчи” тамойили асосида вилоятимиздаги 3125 та корхонанинг 3850 та муаммолари ўрганилиб, мазкур муаммоларнинг 3200 дан ортиғи бевосита солиқ ходимлари кўмагида ҳал этилди.
Сурхондарё вилояти давлат солиқ хизмати органлари ходимлари томонидан тадбиркорлик субъектлари билан олиб борилган тушунтириш ишлари натижасида 3821 та корхонадаги 8695 нафар норасмий ишловчи фуқаролар фаолияти қонунийлаштирилди.
Агар соҳалар кесимида кўриб чиқадиган бўлсак, савдо ва умумий овқатланиш корхонарларида 2184 нафар, ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш корхоналарида 3170 нафар, қурилиш корхоналарида 809 нафар ҳамда қишлоқ хўжалиги соҳасида фаолият юритувчи 2532 нафар фуқароларнинг фаолияти расмийлаштирилди ва бюджетга 2 719,4 миллион сўм қўшимча маблағ йўналтирилди.
Айтиш керакки, кейинги йилларда мамлакатимизда аҳоли ва бизнес учун қулайликларни ошириш, солиқ муносабатларида инсон омилини камайтириш мақсадида солиқ маъмуриятчилиги тубдан ислоҳ қилинмоқда. Хусусан, 2020 йилда янги Солиқ Кодексини қабул қилинди. Солиқ турлари 13 тадан 9 тага камайтирилди. Мулк солиғи эса 5 фоиздан 1,5 фоизга тушди. Қўшилган қиймат солиғи 20 фоиздан 15 фоизга пасайтирилди. Натижада, Сурхондарёлик тадбиркорларнинг ҳам ислоҳотларга ишончи ортиб, солиқ тушумлари вилоятда 1,5 баравар кўпайган бўлса, қўшилган қиймат солиғи тўловчилар сони 6 мингдан 8,1 мингтага етди. Яна бир аҳамиятли жиҳати, қўшилган қиймат солиғидан қайтарилган мавжуд ортиқча тўлов миқдори 2022 йилнинг 2 чораги давомида 54 та корхонада 21 миллиард 352,4 миллион сўмга етказилди. Бундан ташқари, бошқа солиқ турларидан ортиқча тўлов суммасини қайтариш юзасидан 153 корхонага 1 миллиард 468,4 миллион сўмга пул маблағлари корхоналарнинг ҳисоб рақамларига қайтарилди.
2022 йилнинг 2 чораги давомида вилоятимиз солиқ тўловчилари томонидан 551 млрд. 182,8 млн. сўм миқдорида солиқ тўланиб, белгиланган прогноз режаси 74,1 млрд. сўм ортиғи билан бажарилди. Бюджетга йўналтирилган маблағларнинг асосий қисми 506,6 млрд. сўми, яъни 91,9 фоизи юридик шахслар, 44,5 млрд. сўми ёки 8,1 фоизи эса жисмоний шахслар ҳиссасига тўғри келди.
Солиқ турлари бўйича таҳлил этадиган бўлсак, тушумнинг 197,2 млрд. сўм ёки 35,8 фоизини жисмоний шахслар даромад солиғи, 130,2 млрд. сўм ёки 23,6 фоизини қўшилган қиймат солиғи, 37,1 млрд. сўм ёки 6,7 фоизини аксиз солиғи, 39,9 млрд. сўм ёки 7,2 фоизини жисмоний шахсларнинг ер ва мол-мулк солиғи ҳамда қолган 146,7 млрд. сўм ёки 26,7 фоизини эса бошқа солиқлар ва йиғимлар ташкил этди.
Жорий йилнинг И чораги мобайнида “Солиқ ҳамкор” дастури орқали Сурхондарё вилоятида фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектлари билан боғлиқ солиқ ҳуқуқбузарликлари тўғрисида жами 851 та мурожаат келиб тушган бўлиб, мурожаатларга асосан 662 та сайёр солиқ текширувлари ўтказилди. Бугунги кунга қадар мурожаатлари ўз тасдиғини топган 186 нафар фуқароларнинг банк пластик картасига 96,7 миллион сўм маблағ ўтказиб берилди.
Ўтган 3 ой мобайнида 451 та корхоналарга ер солиғи, 309 та корхонага мол-мулк солиғи, 2 та корхонага ижтимоий солиқ, 32 та корхонага айланмадан олинадиган солиқ, 75 та корхонага қўшилган қиймат солиғи, 13 та корхонага сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ва 6 та корхонага фойда солиғидан имтиёзлар қўлланилди.
Ҳурматли тадбиркорлар! Сурхондарё вилояти давлат солиқ хизмати органлари ходимлари солиқ соҳасига оид барча саволларингизга жавоб бериш, билмаганларингизни ўргатиш ва “Солиқчи – кўмакчи” тамойили асосида сизга яқиндан ёрдам беришга доимо тайёрдирлар.
Эркин Нарманов, Сурхондарё вилояти давлат солиқ бошқармаси бошлиғи
